Narzędzia, które wykorzystuje się w endoskopii

Endoskopy to aparaty optyczne, które umożliwiają inspekcję całego wnętrza przewodu pokarmowego, jam ciała, jak również drzewa oskrzelowo- tchwawiczego. Obecnie stosowanymi endoskopami są fiberoskopy, które mają niewielkie rozmiary, są giętkie i umożliwiają wprowadzenie do wnętrza ciała narzędzi do wykonywania zabiegów. Są to na przykład cewniki, czy kleszczyki. Możliwe jest także wprowadzenie wody, celem oczyszczenia, lub uwidocznienia badanej okolicy. 

Podczas badania endoskopowego można pobrać wycinki i wydzielinę do badań histopatologicznych i cytologicznych. Możliwe jest także podłączenie aparatu USG, który zobrazuje przekrój tkanek.

Czasami badanie endoskopowe łączone jest z badaniem radiologicznym, dzięki czemu możliwe jest określenie położenia endoskopu, uwidocznienie dróg żółciowych, jak również przewodów trzustkowych podczas operacji chirurgicznej. Pośród endoskopów można wyróżnić kilka ich rodzajów, np. kolonoskop, czy bronchoskop.

Przebieg zabiegu endoskopowego

Górna część przewodu pokarmowego - zanim zostanie wprowadzony endoskop, gardło znieczulane jest lidokainą, a samego chorego układa się na boku. Następnie poprzez ustnik wsuwany jest endoskop, aż do oporu na zwieraczach przełyku. Pacjent musi wykonać ruch przełykania, aby umożliwić dalsze wprowadzenie endoskopu.

Dolna część przewodu pokarmowego - chory znajduje się na lewym boku. Końcówka fiberoskopu smarowana jest wazeliną i wprowadzana do odcinka jelita grubego.
 
Endoskopia obejmuje zarówno diagnostykę, jak i zabiegi.

Endoskopia diagnostyczna to oglądanie całego przewodu pokarmowego, czy oddechowego, celem wykrycia nieprawidłowości, czy też chorób. 

Wykonywane są następujące badania : 

• gastroskopia - obrazuje górny odcinek przewodu pokarmowego, którą można podzielić na : gastroskopię ( dot. żołądka ), egzofagoskopię ( dot. przełyku ), intestionskopię ( dot. jelita czczego ), duodenoskopię ( dot.dwunastnicy ).
• enteroskopia - obrazuje jelito cienkie,
• kolonoskopia - obrazuje dwunastnicę ( dzieli się ją na rektoskopię ( dot. prostnicy), sigmoidoskopię ( dot.esicy ) 
• enteroskopia - obrazowanie jelita cienkiego,
• kolonoskopia - obrazowanie okrężnicy, dzieli się na: anoskopię (badanie dolnego odcinka odbytnicy), rektoskopię (badanie prostnicy) i sigmoidoskopię (badanie esicy).

Oba rodzaje badań wykonuje się sztywnymi endoskopami, endoskopowa chollangiopankreatografia wsteczna, czyli zobrazowanie dróg żółciowych,

• endoskopia kapsułkowa - obrazowanie całego przewodu pokarmowego, wykonywane przy pomocy kamery, umieszczonej w połkniętej przez pacjenta kapsułce,                                                        
• bronchoskopia - zobrazowanie wnętrza tchawicy i oskrzeli,
• stroboskopia - zobrazowanie tylnej części krtaniowej gardła, 

Endoskopia zabiegowa umożliwia na wykonywanie zabiegów bez konieczności interwencji chirurgicznej. Najczęściej wykonywanymi zabiegami tego typu są : 

• tamowanie krwawienia, pochodzącego z przewodu pokarmowego,
• leczenie refluksu przełyku,
• udrożnienie zwężeń w przełyku, odźwierniku i wpuście żołądka, w drogach żółciowych, usunięcie ciał obcych, usuwanie zmian w obrębie błony śluzowej, drenaż torbieli trzustki, palipotomia - jest to przecięcie bańki w obrębie wątroby i trzustki, w celu usunięcia złogów.

Pośród innych badań za pomocą endoskopu wymienić można kolonoskopię, czyli badanie szyjki macicy i wnętrza pochwy, czy artroskopię, będącą badaniem wnętrza kolana.